Rodzaje win

Wino i jego rodzaje - kilka słów o uprawach, dojrzewaniu, podziale wina, apelacjach i klasyfikacjach

Wina, jako trunek o tradycji i kulturze sięgających kilku tysięcy lat, fascynują swoją różnorodnością i bogactwem smaków. Klasyfikacja i podział na rodzaje win to temat, który kryje w sobie wiele niuansów. Od odmian winogron, przez pochodzenie geograficzne, rodzaj gleby po zawartość cukru. Rozumienie podziału większość win może znacznie wzbogacić doświadczenie degustacyjne i pomóc w wyborze idealnej butelki na każdą okazję.

Rodzaj wina a metody uprawy i winifikacji oraz sposoby leżakowania i starzenia - podział ze względu na kolor

Podstawowy podział win obejmuje kilka kluczowych aspektów, takich jak kolor wina jaki mamy w kieliszku, zawartość cukru oraz odmiana winorośli. Warto wiedzieć, że te klasyfikacje mają na celu uproszczenie zrozumienia różnorodności win i ułatwienie wyboru.

Wino czerwone

Rodzaje win czerwonych, produkowanych z czerwonych odmian winogron (które tak na prawdę są niebieskie/granatowe), charakteryzują się bogatymi aromatami i głębokim kolorem, uzyskiwanym dzięki fermentacji razem ze skórkami. Do najpopularniejszych szczepów należą Cabernet Sauvignon, Merlot, Syrah, Grenache Noir i Pinot Noir oraz Tempranillo, Primitivo, Sangiovese, Nebbiolo i wiele innych. Czerwone wina doskonale komponują się z mięsem, warzywami w wielu postaciach i daniami o wyrazistym smaku. Tanina czyli garbniki i inne związki polifenolowe, pochodzące z skórek winogron czerwonych, wyróżniają je od win białych. Garbniki w połączeniu z leżakowaniem w beczkach drewnianych często dają oszałamiające efekty.

Wino różowe

Wino różowe, powstające poprzez krótką macerację skórki czerwonych winogron, cechuje się kolorem od bardzo jasnego (tzw. szary i łososiowy) do jasno czerwonych z lekkim i świeżym profilem smakowym. Popularne wina różowe to Zinfandel, Syrah, Cabernet Franc i Grenache, które świetnie pasują do lekkich sałatek, potraw z drobiu, dań grillowanych oraz samodzielnie, bez jedzenia.

Wino białe

Wina wytwarzane głównie z białych odmian winogron, charakteryzują się świeżością i subtelnymi aromatami. Chardonnay i Sauvignon Blanc to jedne z najbardziej cenionych białych win. Ich kwasowość i owocowy posmak czynią je idealnymi do owoców morza i sałatek. Gdy są leżakowane w beczkach dębowych powstają wyborne i złożone wina.

Wino musujące

Wino musujące, takie jak Szampan, Cremant, Cava, Spumante czy Prosecco, zawiera dwutlenek węgla, który dodaje mu bąbelków i orzeźwiającego charakteru. Wytwarzane z różnych odmian winogron, musujące wina są idealne na celebracje i jako aperitif. Szczególny rodzaj win musujących to perliste Vinho Verde oraz wina Frizzante jak i Lambrusco. Wszystkie mające ciśnienie C02 poniżej 3 atmosfer, zatem nie zaliczane do win w pełni musujących.

Podział win ze względu na zawartość cukru i alkoholu

Podział win ze względu na zawartość cukru jest kluczowy dla zrozumienia ich smaku i potencjalnych par kulinarnych.

Wina wytrawne, półwytrawne, półsłodkie, słodkie i deserowe

Wina wytrawne mają niską zawartość cukru resztkowego, co nadaje im charakterystyczną kwasowość. Są one najbardziej popularne wśród miłośników wina, którzy cenią sobie wyraziste i złożone smaki.

Wina półwytrawne i wina półsłodkie oferują delikatną słodycz, która sprawia, że są one bardziej przystępne dla szerokiego grona konsumentów. Doskonale pasują do dań kuchni azjatyckiej i deserów.

Wina słodkie, takie jak wzmacniane poprzez dodawania spirytusu winnego - Porto, Sherry, Madeira, i różne rodzaje Muskaty, czy z alkoholem pochodzącym z normalnej fermentacji jak Sauternes, Tokaj, niemieckie Rieslingi, Chenin Blanc z Loary oraz Gros Manseng z Gaskonii, mają wysoką zawartość cukru i często są podawane jako deserowe uzupełnienie posiłku. Ich bogaty, pełny słodszy smak, jako wino deserowe idealnie komponuje się z serami pleśniowymi i czekoladą. Słodkie wina ostatnio tracą na popularność, ze względu na trendy zdrowotne i zawartość cukru. Jest to wielka szkoda, gdyż bogactwo smakowe, które powstaje przy połączeniu szlachetnej słodyczy win deserowych, jest niewiarygodne.

Zawartość alkoholu

Smak win w sposób istotny jest związany z zawartością alkoholu. Z drugiej strony wysoka zawartość alkoholu nie świadczy o wyższej jakości smakowej. Pochodzące z naturalnej fermenacji, lekkie wina mają 5,0-10,0%, podczas gdy normalna zawartość wynosi 10,5-12,5%. Mocne wina mają 13-15% a bardzo mocne 15,5-18%. Powyżej 18% wina są wzmacniane spirytusem winnym, aczkolwiek Sherry Fino mimo, że jest wzmacniane, zazwyczaj ma 15,0-16,0% alkoholu.

Szczepy wina - odmiany winogron i szczepów

Odmiana winogron ma ogromny wpływ na smak i aromat wina. Każdy szczep wnosi unikalne cechy w zależności od warunków klimatycznych, rodzaju gleby jaki najlepiej uprawiać i winifikacji, które decydują o ostatecznym profilu trunku.

Białe szczepy francuskie - Chardonnay, Sauvignon Blanc, Pinot Gris, Chenin Blanc

Chardonnay to wszechstronny szczep, który może dawać wina o różnym charakterze – od lekkich i owocowych po cięższe, beczkowe. Wino ze szczepu winorośli Sauvignon Blanc z kolei jest znane z żywej kwasowości i tropikalnych nut aromatycznych. Pinot Gris lub Pinot Grigio, sa w Francji stosowane w Alzacji. Chenin Blanc tworzy udane wina nad Loarą. Inne francuskie białe szczepy to Pinot Blanc, Sylvaner, Muscat, Melon de Bourgogne, Gros Manseng, Petit Manseng, Ugni Blanc, Colombard, Viognier, Grenache Blanc, Roussanne, Marsanne, Picpoul, Semillon i wiele innych

Inne szczepy winogron białych

Wina z białych winogron jak Riesling (wytrawne jako składnik słodkich białych win) są wyśmienite. Inne to Glera (główny szczep w Prosecco) Gewurztraminer, Gruner Veltliner, Airen, Albarino, Grillo, Garganega, Falanghina, Trebbiano, Gutedel, Cortese, Furmint, Loureiro, Macabeo, Palomino, Pedro Ximenez i Verdejo.

Gdy wino z białych winogron po fermentacji długo maceruje oraz małe ilości pigmentu są wypłukiwane, szczególnie z szczepów Pinot Gris i Gewurztraminer (które mają kolor pomarańczowy i jasnoczerwony), powstają wina pomarańczowe.

Czerwone szczepy francuskie - Cabernet Sauvignon, Merlot, Pinot Noir, Syrah, Grenache Noir

Cabernet Sauvignon i Merlot to jedne z najważniejszych szczepów czerwonych win. Cabernet jest bardziej taninowy i strukturalny, podczas gdy Merlot oferuje miękkie, owocowe smaki. Pinot Noir, ceniony za delikatność i elegancję, daje wina o subtelnych smakach czerwonych owoców. Syrah (znany również jako Shiraz) jest pełniejszy i bardziej pikantny, często wykorzystywany do produkcji win o bogatej strukturze. Inne są Grenache Noir, Malbec, Gamay, Cabernet Franc, Tannat, Carmenere, Mourvedre, Carignan, Cinsault, Petit Verdot i inne. 

Inne szczepy winogron czerwonych

Tempranillo oraz Monastrell głównie stosowane są w hiszpańskich winach. Sangiovese, Nebbiolo, Corvina, Primitivo, Barbera, Montepulciano, Nero d'Avola, Negroamaro, Nero do Troia, Sagrantino we włoskich winach. Pinotage jest specjalnośćią w RPA. W Portugalii mają Castelao, Touriga Nacional, Baga, Trincadeira i inne. W Austrii i na Węgrzech znane są Zweigelt, Sankt Laurent i Blaufrankisch. Dalsze szczepy to Saperavi.

Apelacje geograficzne oraz podziała win ze względu na klasyfikacje - etykieta i typy win

Poszczególne regiony winiarskie, ze względy na specyficzną glebę, klimat, stosowane rodzaje winogron oraz tradycje i metody uprawy oraz winifikacje, mają wyjątkowe znaczenie przy nawigacji pośród różnych rodzajów wina.

Francuskie regiony winiarskie

Alzacja (Alsace), Burgundia (Bourgogne), Szampania (Champagne), Rodan (Cote du Rhone), Prowancja (Provence), Langwedocja (Languedoc), Gaskonia (Gascogne), Bordo (Bordeaux), Loara (Loire) i wiele innych mniejszych.

Włoskie regiony winiarskie

Piemonte, Veneto, Toskania, Lazio, Abruzzo, Sycylia, Apuglia są głównymi regionami we Włoszech.

Inne główne europejskie regiony winiarskie

W Niemczech Mozela, Ren, Rheinhessen, Palatynat (Rheinpfalz) i Badenia. W Hiszpanii Rioja, Ribera del Duero, Catalonia, Walencja, Alicante, Andaluzja, La Mancha, Kastylia i Leon i Galicia. W Portugalii Minho, Duoro, Bairrada, Dao, Beiras Interior, Okolice Lizbony i Alentejo. Po za tym ważne regiony są w Austrii, na Węgrzech, W Rumunii, Bułgarii oraz wszystkie kraje bałkańskie.

Regiony winiarskie w Nowym Świecie 

Znajdziemy je w USA (szczególnie w Kalifornii) oraz takich państwach jak Chile, Argentyna, Uruguay, RPA, Izrael, Ukraina, Chiny, Australia i Nowa Zelandia.

Znajomość rodzajów win i ich klasyfikacji pozwala na świadome dokonywanie wyborów, które wzbogacą każdą kolację i spotkanie towarzyskie. Niezależnie od tego, czy preferujesz wytrawne czerwone, czy orzeźwiające musujące, zrozumienie podziału win pomoże Ci odkryć nowe smaki i cieszyć się nimi w pełni. Dzięki możliwości zakupu wina online, łatwo jest sprawdzić i porównać różne oferty, aby znaleźć idealny trunek na każdą okazję.